Starożytne runy Wikingów i ich znaczenie
Starożytne runy wikingów – co to takiego?
Zacznijmy od wyjaśnienia pojęcia runy. Słowo run ze staronordyckiego języka oznacza sekret, tajemnicę – więc na logikę runy wikingów możemy uznać za swojego rodzaju szyfr. Takiego alfabetu używały do zapisu głównie ludy germańskie, a także skandynawskie – w tym oczywiście wikingowie. Dotąd nie znamy starszego rodzaju zapisów słów z terenów Europy. Alfabet runiczny jest więc prawdopodobnie najstarszy na tym kontynencie. Był on używany nie tylko do szerzenia wiedzy, ale także w obrzędach magicznych, co dla wikingów było bardzo ważne.
Runy wikingów i ich historia
Nordyckie wierzenia głoszą, że to sam bóg Odyn podarował ludziom runy. Natomiast nauczać ich miał Hajmdal (Heimdall ze staroislandzkiego), czyli bóg, którego zadaniem było strzeżenie Tęczowego Mostu. Początki alfabetu runicznego nie są do końca wyjaśnione, ale zakłada się, że prawdopodobnie ludy germańskie zaadoptowały alfabet od Imperium Rzymskiego, które było w pobliżu ich granic. Alfabet ten został następnie nieco przekształcony, dostosowany do potrzeb ludu nordyckiego i tak powstały runy wikingów. Pierwszy zapis wykonany przy pomocy run pochodzi z II wieku. Runami wikingów były zdobione przedmioty użytku codziennego jak i wszelkiej maści oręż. Te znaki pełniły często nie tylko funkcję zdobniczą, a nawet magiczną. Najstarsze przedmioty zostały znalezione w Vimose i Illemose na wyspie Fionia, były to między innymi miecze, groty i sprzączki. Jednym z pierwszych odkryć run na przedmiotach jest też grot z Ovre Stabu znajdującego się w Norwegii. W Polsce także znaleziono przedmiot zdobiony runami wikingów – był to grot włóczni z zadziorami pochodzący z czasów III wieku naszej ery. Znaleziono go w Rozwadowie nad rzeką San. To nie jedyne znalezisko z tych okolic – w 1858 roku odkryto grot z podobnym zapisem na terenie Wołynia.
Fuþark – co to?
Fuþark to nic innego jak alfabet runiczny, czyli rodzaj najstarszego pisma północnoeuropejskiego używanego nie tylko rpzez plemiona germańskie, ale także plemiona nordyckie. Fu?ark dzieli się na dwa różne alfabety – starszy i młodszy. Ten pierwszy składał się z dwudziestu czterech symboli i używany był do około VII wieku, a młodszy składał się tylko z szesnastu run, a występował w dwóch odmianach – szwedzko-nordyckiej i duńskiej i używano go od VII do XIII wieku. Nazwa tego alfabetu to po prostu pierwsze litery każdej z sześciu pierwszych run.
Runy w dzisiejszym świecie
Runy wikingów są wykorzystywane aż do dziś. Przykładem takiego są różnego rodzaju wróżby. Znaki te widoczne są między innymi w tarocie, a także na wszelkiego rodzaju talizmanach i biżuterii. Mają one nadawać magicznych właściwości i sił, zależnie od przedmiotu i znaczenia run. Napisano też wiele książek o runach – zaówno tych specjalistycznyhc, skupiających się na wróżbach, jak i wpisujących się w kanon literatury pięknej. Jeśli chcesz poznać historię run podaną w lekkiej formie – warto sięgnąć po Misterium run Alli Alicji Chrzanowskiej. To niezwykle intrygująca opowieść z magicznych światem run w tle.